Tuesday, April 23, 2019

ඇබ්ස්ට්‍රැක්ට් කලාව


17 වන ශතවර්ෂය වන විට යුරෝපීය සංස්කෘතියේ වර්ධනය වී ඇති ශෛලියක, සම්භාව්‍ය ධූරාවලියේ කොටසක් ලෙස පෙනී සිටින ෂානරයකි. එය ඉතිහාසයේ දී ම චිත්‍රයක් ලෙස ජනප්‍රිය විය.
විසිවෙනි සියවසේ මුල් භාගයේ දී අද්විතීය සිතුවමක් ලෙස පෙනී සිටීමට වියුක්ත කලාවට හැකි විය. එය සැබවින්ම එය සංකේතාත්මක සිතුවම් සමග අනුපිළිවෙළින් ආරම්භ විය.
19 වන ශතවර්ෂයේ මැද භාගයේදී ඡායාරූපකරණය නැගීමත් සමග යථාර්ථවාදී කලාව හා එහි ශක්‍යතාව මග හැරී ගියේය. මෙම ප්‍රවණතාවය නැවත ආරම්භ කරන ලද්දේ ක්ලෝඩ් මෝනේ විසිනි. විසිවන ශතවර්ෂයේ දී ඔහු විසින් "වයිට් ලිලීස්" මාලාවෙහි සිට වියුක්ත කෘති පින්තාරු කරන ලදී. වස්තුව ආලෝකය සහ වර්ණයන් සමග විසුරුවා හරින ලදී. මේ ආකාරයට වියුක්ත කලාව ගමන් කළ ත්වරණය ගැන සඳහන් කළ හැකිය.
20 වන ශතවර්ෂයේ දී යථාර්ථවාදී කලා කෘති මුළුමනින් ම පාහේ ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර, කලා කෘති සඳහා කලාත්මක ප්‍රවේශය සිතාමතාම අතහැර දැමීය. රූපය වර්ණ හා සංක්ෂිප්ත ආකෘති මත ඉදි කරන ලද ප්‍රතිමූර්තිවාදී නොවන, නොපැහැදිළි රූපයක් බවට පත් විය. 20 වන සියවසේ මුල් භාගයේදී මෙම ප්‍රවණතාවය ප්‍රධාන කාරණා දෙකක් තුළ ක්‍රියාත්මක විය. ප්‍රථමයෙන් කන්දිනිස්කිගේ වියුක්ත කිරීම් වල දී ප්‍රකාශයට පත් වූ අතර පසුකාලීනව යථාර්ථවාදී වියුක්තයන් තුළින් Yves Tanguy හි වියුක්ත ඓතිහාසික ස්ථාන වල සහ හෙන්රි මුවර්ගේ මූර්තිවල දී ද නිර්මාණය විය. අනතුරුව ජ්‍යාමිතික (මුලික) වියුක්ත කිරීම් විය. එය සරල ජ්‍යාමිතික ආකෘති (චතුරස්‍රයන්, කවයන්, ත්‍රිකෝණ, රොම්බස්) භාවිතා කරන ලද අතර නැවතත්, Theo van Doesburg සහ Piet Mondrian යන ශිල්පීන් නැවතත් කලා ආරකට මග සැලසීය.
නිශ්චිතවම කිවහොත්, වචනාර්ථයෙන් අදහස් වන්නේ යමක් වෙන් කිරීම හෝ ඉවත් කිරීමයි.
මෙම යෙදුම වස්තුවක්, චරිතයක් හෝ භූ දර්ශනයක් මත පදනම් වූ කලාවකට යෙදිය හැකිය.

එය බාහිර දෘශ්‍ය යථාර්ථය තුළ කිසිදු මූලාශ්‍රයක් නොමැති කලාකෘති හෝ ජ්‍යාමිතික හැඩතල වැනි ආකෘති භාවිතා කරන කලාවකි. මෙම "පිරිසිදු" උපකල්පනය සමහර කලාකරුවන් මෙය වෛෂයික කලා වැනි යෙදීම් වලට ගැනීමට වඩා ප්‍රිය කරති. නමුත් ප්‍රායෝගික භාවිතයේ දී වර්ණ සංක්ෂිප්තව ද භාවිතා කෙරේ. 1900 ගණන්වල මුල් භාගයේ සිට වියුක්ත කලාව නවීන කලාකරණයේ කේන්ද්‍රයක් බවට පත්ව ඇත.
වියුක්ත කලාව පිටුපස බොහෝ න්‍යායික අදහස් පවතී. සමහරුන් කලාව සඳහා කලාව පිළිබඳ අදහස (ලස්සන) වෙනත් අය විසින් චිත්‍ර කලාවට හෝ සංගීතයට සමාන කර ඇත. ද්‍රව්‍යමය ලෝකය නියෝජනය නොකරන, අධ්‍යාත්මිකත්වය නියෝජනය කිරීමක් මෙහිදී අපේක්ෂා කෙරේ. Abstract කලාව දේවල්වල සාරය වියුක්තකරණයට ලක්කරලා පොලාපැනීම ලෙස ප්‍රකාශ කළ හැකිය. එයට යම්කිසි ආවේශයක් ඇති විය යුතු ය.  වර්ණ ටිකක් එහා මෙහා විසිකළ පමණින් නොතේරෙන්න ගොඩනැගුවට ඒක abstract වෙන්නේ නෑ ,එහි භාෂාව එක්ක ගනුදෙනුවක් කළ යුතු ය.  ලංකාවේ කාල රේඛීය අදහසක් තුළ එහා මෙහා යද්දී අපට ඉතිහාසයෙත් මේ මොහොතේත් ABSTRACT ARTIST ල මුණ ගැහෙනවා. එදා විවාදාපන්න වැඩක් ලෙස අත්හදා බැලූ ABSTRACT ART එක ලංකාවේ කලාව තුළ ගොඩක් අයට ළං වන්නේ ගොඩක් අයට ගුරුවරයෙක් වූ සහ වන H .A කරුණාරත්න නිසාය. ඔහුට ABSTRACT අඳින්න හේතුවක් තිබුණා. ඔහු ඒ සම්බන්ධ දර්ශනයක හිටියා. සෙන් බුදු දහමත් එක්ක ඒ ආශ්‍රිත හැදෑරීමත් එක්ක ඔහු හිතන විදියත් අඳින විදියත් දෙකම එකට වෙන් කරන්න බැරී තරම් සම්බන්ධයක් විය. ඔහුගෙන් පස්සේ ඒ ආශ්‍රිත වැඩ කරන ශිෂ්‍ය පරම්පරාවක් නිර්මාණය වීම ඒ මොහොතේ H.A කරුණාරත්න නිසා සිදු වූ විශේෂ කාරණාවක්. ඇයි මිනිහෙක් එක දිගට එකම ව්‍යාපෘතියක් දිගේ වැඩ කරන්නේ? ඒ තමයි ආර්ට් එකේ REALISM එක. REALISM කියන්නේ මතුපිටට පේන එකම නෙවි. REALISM කියන්නේ හිතන විදියයි. 






No comments:

Post a Comment

Texts

ආතති මුක්තය